Propolis, arıların salgıladığı ve bitki kaynaklı bileşiklerden oluşan bir karışımdır. Genel olarak, ham propolis yaklaşık %50 reçine, %30 mum, %10 uçucu yağlar, %5 polen ve %5 çeşitli organik bileşiklerden oluşur.
Propolis antiseptik özellikleri sayesinde dermatolojide stafilokok, streptokok ve mantar enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır. Doku büyümesi, enflamasyon bölgenin yatıştırılması ve yara kapanması için gerekli olan glikozaminoglikan birikimini uyarır.
Yanıkları tedavi etmek için propolis merhem kullanımı, yeniden epitelizasyona katkıda bulunduğu gözlenmiştir. Topikal apiterapötik ajan olarak propolis, gümüş sülfadiazin'den daha etkili görülmüştür.
Akne vulgaris tedavisinde oldukça etkilidir. Yapılan araştırmalar sonucunda deriye propolisin etanol özü uygulandıktan sonra akne vulgaris patogenezinde anahtar rol oynayan bir bakteri olan Cutibacterium akne oluşumunu sınırladığı doğrulandı. Propolisin etanol özütü ayrıca Staphylococcus epidermidis 'in oluşumunu ve cilde tutunmasını da engeller.
Akneli ciltler için kozmetik, bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı ilaç yapımında kullanılır .%5-20 konsantrasyonundaki propolis, yenileyici, onarıcı etkilere sahiptir ve dış etkenlere karşı korur. Dermal dokuyu sıkılaştırdığı ve onu patojenik mikroplara karşı koruduğu için yatak yarası önleyici müstahzarlar üretmek için kullanılabilir. İçerdiği kafeik asit, kumarik asit ve ferulik asit nedeniyle UV ışığını emebildiği için ultraviyole radyasyondan da korur. Doğal bir filtre özelliğinin yanı sıra antioksidan, antiinflamatuar ve rejeneratif etkileri nedeniyle güneş koruyuculara eklenebilecek etkili bir aktif içeriktir.
Propolis kırışıklıkları yumuşatır ve yaşlanma karşıtı özelliklere sahiptir. Serbest radikallerin cilt üzerindeki olumsuz etkisini nötralize eden fenolik bileşikler ve flavonoidler gibi antioksidanlar burada büyük bir rol oynar. Propolis, flavonoidler, fenolik bileşikler, terpenler ve enzimler gibi bileşenleri nedeniyle antifungal ve antibakteriyel aktiviteler sergileyerek akne ve yara iyileşme sürecinde olumlu etkiler gösterir.
Enfekte bölgedeki serbest radikallerin (ROS) aktivitesini de azaltarak onarım sürecini destekler. Hem tip I hem de tip III kolajen miktarını artırarak kolajen metabolizması üzerinde büyük etkiler göstermiştir. Tip I kolajen, keratinosit göçü ve yeniden epitelizasyon için vazgeçilmezdir. Bundan dolayı propolisin yaralanma bölgesinde tip I kollajen birikimini tetiklemesi onarım sürecini uyarır.
REFERANSLAR
1.Mazzarello, V., Donadu, M. G., Ferrari, M., Piga, G., Usai, D., Zanetti, S., & Sotgiu, M. A. (2018). Treatment of acne with a combination of propolis, tea tree oil, and Aloe vera compared to erythromycin cream: two double-blind investigations. Clinical pharmacology : advances and applications, 10, 175–181. https://doi.org/10.2147/CPAA.S180474
2.Wagh V. D. (2013). Propolis: a wonder bees product and its pharmacological potentials. Advances in pharmacological sciences, 2013, 308249. https://doi.org/10.1155/2013/308249
3.Silva, M.V., Moura, N.G., Motoyama, A.B., & Ferreira, V.M. (2020). A review of the potential therapeutic and cosmetic use of propolis in topical formulations.
4.Peršurić, Ž., & Pavelić, S. K. (2021). Bioactives from Bee Products and Accompanying Extracellular Vesicles as Novel Bioactive Components for Wound Healing. Molecules, 26(12), 3770.
5. Zulhendri, F., Chandrasekaran, K., Kowacz, M., Ravalia, M., Kripal, K., Fearnley, J., & Perera, C. O. (2021). Antiviral, Antibacterial, Antifungal, and Antiparasitic Properties of Propolis: A Review. Foods, 10
6. 1360. 6. Kurek-Górecka, A., Górecki, M., Rzepecka-Stojko, A., Balwierz, R., & Stojko, J. (2020). Bee products in dermatology and skin care. Molecules, 25(3), 556.
7. Ali, B. M., Ghoname, N., Hodeib, A., & Elbadawy, M. (2015). Significance of topical propolis in the treatment of facial acne vulgaris. Egyptian Journal of Dermatology and Venerology, 35(1), 29-29.
8. Luo, X., Dong, Y., Gu, C., Zhang, X., & Ma, H. (2021). Processing technologies for bee products: An overview of recent developments and perspectives. Frontiers in nutrition
9. Visweswara Rao Pasupuleti, Lakhsmi Sammugam, Nagesvari Ramesh, Siew Hua Gan, "Honey, Propolis, and Royal Jelly: A Comprehensive Review of Their Biological Actions and Health Benefits", Oxidative Medicine and Cellular Longevity, vol. 2017, Article ID 1259510, 21 pages, 2017. https://doi.org/10.1155/2017/1259510
